Wolna wola

Czy jesteśmy jedynie marionetkami w rękach deterministycznej rzeczywistości?

Czy żyjemy w symulacji?
Skoro żyjemy w symulacji to oznacza, że z góry ustalone warunki gry są w 100% przewidywalne, a nasze decyzje są jedynie wynikową zasad i schematu rozgrywki. Po co w takim razie postępować odpowiedzialnie?
Idąc tym tokiem rozumowania nie ponosisz winy za własne czyny, nie są bowiem twoje.

Determinizm przyjmuje, że każde zdarzenie jest połączone łańcuchem przyczynowo-skutkowym. Od początku do końca, w każdej materii. Skoro tak, to oznacza, że każdy stan umysłu jest skutkiem poprzedniego stanu, ten innego i tak w nieskończoność. Można byłoby powiedzieć, że bez względu na to co zrobisz, twój kolejny ruch jest już zaplanowany i w całości wynika z poprzedniego stanu. Zatem, czy jesteśmy tylko tańczącą zlepką pobudzanych neuronów, którym się wydaje, że posiadają kontrolę nad dalszymi czynami? Coraz widoczniejszy deterministyczny trend zdaje się wykluczać istnienie wolnej woli. Intuicyjnie wiemy, że posiadamy możliwość wyboru, kiedy decydujemy w którą stronę skręcić, co powiedzieć, którą książkę przeczytać. Silne subiektywne odczucie zdaje się mówić samo za siebie.

Gdzie w powyższym kontekście możemy umieścić wolną wolę? Każdy stan jak domino wywołuje lawinę dalszych zmian. Zatem kontrolę posiada ten, kto pobudza w naszych głowach odpowiednie neurony, które formują myśl na podstawie której wdrażamy działanie. Wchodzimy na grząski grunt, nie do końca wiadomo kto/co to jest. Generowane impulsy w naszym skomplikowanym systemie wewnętrznym pobudzają dalsze zmiany konieczne do uformowania złożonej myśli. Deterministyczne podejście zakładałoby, że maszyna wykonująca analogiczne obliczenia do naszych będzie posiadała równie subiektywne odczucia…

Cokolwiek by to nie było, widoczne są skutki każdego z tych poglądów na życie jednostki i społeczeństwa. Wiara w absolutny determinizm wyklucza moralną odpowiedzialność za własne czyny. Ludzie wierzący w wolną wolę posiadają wyższą sprawczość dzięki przekonaniu, że ich wybory mają realny wpływ na ich wyniki.

A może cała ta dysputa opiera się na błędnym mieszaniu warstw abstrakcji. Możemy dyskutować o człowieku czy o krześle na poziomie organizmów i obiektów, ale równie dobrze możemy zacząć rozmawiać o nich na poziomie atomów. Na poziomie cząstek elementarnych nie możemy stwierdzić, że atomy krzesła posiadają piękne żłobienia, ponieważ ich nie ma, tak jak nie widać wolnej woli, ale tylko na poziomie tanća molekuł. Pytanie otwarte na które nie posiadamy jeszcze odpowiedzi. Kwestią wiary jest w którą stronę skręcisz. Nawet jeśli nasze działania są w 100% zdeterminowane, to przeznaczenie i kosmiczna gra kwarków zdecydowała, abyś zwrócił na ten post baczną uwagę i do końca przeczytał tą wiadomość, a jeśli posiadamy wolną wolę to samodzielnie podjąłeś tą jakże mądrą i roztropną decyzję. W obydwu przypadkach wynik jest ten sam.

Temat rozwinęliśmy w analize: Czarne Lustro: Bandersnatch. Kto dokonuje wyboru?